نظر به این که آیین‌نامه مربوط به ازدواج اتباع ایرانی با اتباع خارجی مربوط به ماده 1060 قانون مدنی می‌باشد و بر اساس این ماده ازدواج زن ایرانی با تبعه خارجی در مواردی هم که منع قانونی ندارد موکول به اجازه مخصوصی از طرف دولت بوده که در تاریخ 6/12/45 این مهم با رعایت قوانین و مقررات به وزارت کشور محول گردیده است...
علی‌هذا با عنایت به مطالب مطروحه در سمینار سراسری مسؤولین دفاتر امور اتباع و مهاجرین خارجی کشور در مشهد مقدس و به منظور ایجاد هماهنگی بیشتر در نحوة تشکیل و چگونگی اقدام پرونده‌های ازدواجی، این دستورالعمل تدوین که امید است مثمرثمر واقع گردد.
به طور کلی ازدواج اتباع خارجی مقیم ایران با اتباع ایرانی به دو دسته تقسیم میشود.
الف ـ مرد ایرانی که در خواست ازدواج با زن خارجی را دارد.
ب ـ مرد خارجی که درخواست ازدواج با زن ایرانی را دارد.
توضیح:
در خصوص مورد «الف» چنانچه زن خارجی دارای دفترچه پناهندگی و یا گذرنامه و اقامت مجاز در ایران باشد مراحل اجرای ثبت ازدواج از طریق نیروی انتظامی ج.ا.ا اداره امور اتباع خارجه استان مربوطه انجام و جهت بانوی خارجی پس از ثبت قانونی ازدواج شناسنامه ایرانی صادر می‌گردد.
در خصوص مورد «ب» که مربوط به ازدواج مرد خارجی و زن ایرانی می‌باشد که در این خصوص پروانه از طریق استانداری صادر میشود و بر اساس طبقه‌بندی ذیل چگونگی نحوة صدور پروانه مشخص می‌گردد.
1ـ اتباع خارجی دارندة گذرنامه:
اتباع خارجی که دارای گذرنامه می‌باشد و تقاضای ازدواج با بانوی ایرانی را دارند؛ بعد از حضور زوج و زوجه نزد کارشناس مربوطه ابتدا گذرنامه زوج مورد بررسی قرار می‌گیرد. چنانچه مدرک مذکور دارای اعتبار «منظور از اعتبار مدت زمانی است که یک پاسپورت از زمان صدور تا پایان آن قابل استفاده است در بعضی از کشورها مدت اعتبار پاسپورت 4 سال و بعضی دیگر 5 سال می‌باشد» و همچنین اقامت مجاز در ایران باشد «منظور از اقامت داشتن اجازه رسمی توقف در کشور از طریق مهر نیروی انتظامی در پاسپورت مشخص می‌گردد» و بعد از تطبیق شناسنامه زوجه لیست مدارک و فرم درخواست ازدواج از طریق کارشناس مربوطه در اختیار متقاضی قرار می‌گیرد «یک نمونه لیست مدارک پیوست می‌باشد ضمیمه شمارة یک» در لیست مذکور ابتدا به فرم درخواست ازدواج اشاره شده است فرم مذکور در 6 برگ توسط کارشناس به متقاضی تحویل شده و برگ اول و دوم باید به طور کامل از طرف زوج تکمیل و امضاء گردد. برگ سوم و چهارم و پنجم و ششم نیز توسط زوج تکمیل و امضاء گردد.
(یک نمونه فرم درخواست ضمیمه می‌باشد پیوست شماره 2) دومین موردی که در لیست مدارک اشاره شده است اخذ گواهی سفارت متبوعه زوج مبنی بر تأیید مجرد بودن و بلامانع بودن ازدواج زوجه و زوج می‌باشد. اخذ مدارک مذکور الزامی است و کلیه متقاضیان موظف به تهیه آن می‌باشند و می‌بایست اصل و ترجمه رسمی به زبان فارسی مدارک مذکور را به کارشناس مربوطه ارائه نمایند.
پس از ارائه کلیه مدارک اشاره شده در لیست مدارک از طریق متقاضی به کارشناس مربوطه، نسبت به تشکیل پرونده ازدواجی توسط کارشناس اقدام می‌گردد و بعد از مکاتبه با اداره اطلاعات و نیروی انتظامی استان و اخذ موافقت ادارات مذکور پروانه زناشویی با امضاء استاندار که از طرف وزیر کشور امضاء می‌نماید در 7 نسخه صادر می‌گردد.
برگ اول پروانه که بدون رونوشت می‌باشد به متقاضی تحویل تا جهت اخذ پروانه اقامت ازدواجی به نیروی انتظامی استان مراجعه و پس از اخذ پروانه مذکور هر دو پروانه را (پروانه زناشویی و پروانه اقامت ازدواجی) به عاقد ارائه و عقد رسمی انجام می‌پذیرد. 6 برگ دیگر پروانه طی رونوشتی به ادارة ثبت احوال، اداره اطلاعات، نیروی انتظامی استان، وزارت کشور و وزارت امور خارجه ارسال میشود و یک نسخه نیز در پرونده مربوطه در استانداری نگهداری می‌گردد.
تذکر:
الف. در صورتی که زوج تبعة یکی‌از کشورهای پاکستان، هندوستان، بنگلادش، افغانستان، سریلانکا، ترکیه و عراق باشد و با روادید توریستی و زیارتی وارد کشور شده باشد قبل از تشکیل پرونده ازدواجی باید از اداره سجلات و احوال شخصیه وزارت امور خارجه موافقت نامه کتبی اخذ و ارائه نماید.
ب. در صورتی که زوج و زوجه دارای ازدواج قبلی باشد برای ازدواج مجدد می‌بایستی سند قانونی طلاق و یا فوت همسر اول خود را ارائه نمایند.
تبصره ـ در صورتی که زوجین هر دو خارجی باشند اقدامی از سوی استانداری میسور نبوده و می‌بایستی به سفارتخانه‌های متبوعه خود مراجعه نمایند.
2ـ ازدواج دارندگان دفترچه پناهندگی:
چنانچه زوج دارای دفترچه پناهندگی و زوجه دارای شناسنامه ایرانی باشد تمام مراحل فوق عیناً انجام می‌پذیرد و از آنجائی که پناهنده هیچ گونه رابطه‌ای با سفارت کشور خود ندارد لذا ارائه گواهی تجرد و غیره از سفارت کشور متبوعه منتفی است و به جای مدارک مذکور تعهدی از زوجه اخذ میشود مبنی بر این که استانداری هیچ گونه مسؤولیتی در قبال عواقب بعدی این ازدواج نخواهد داشت.
«نمونه تعهدنامه ضمیمه می‌باشد»
تذکر چند نکته:
الف. ثبت ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی پناهنده کشور ثالث در حال حاضر ممنوع می‌باشد. «منظور از پناهنده کشور ثالث پناهندگان مقیم سایر کشورها مثل سوئد، کانادا و غیرو می‌باشند»
ب. چنانچه زوج و زوجه هر دو دارای کارت سبز باشند ازدواج شرعی آنها از طریق مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق «بنیاد شهید صدر» انجام می‌پذیرد.
ج. ازدواج اتباع افغانی دارای کارت آبی رنگ با اتباع ایرانی به طور کامل ممنوع می‌باشد.
د. ازدواج اتباع عراقی دارنده کارت سبز با اتباع ایرانی پس از انجام مراحل مندرج در دستورالعمل شماره 5268/ م پ مورخ 23/6/70 ارسالی به کلیه استانداریها بلامانع می‌باشد.
ه . این دستورالعمل به منظور تسهیل در امر رسیدگی به درخواستهای ثبت ازدواج تهیه گردیده و کلیه امور مربوط به آن از ابتدای تشکیل پرونده تا صدور پروانه به عهده استانداری «دفتر امور اتباع و مهاجرین خارجی» می‌باشد لذا مقتضی است از ارسال پرونده‌ها به مرکز خودداری و در صورت بروز مشکل و یا مشاهده هر گونه ابهامی مراتب را کتباً و یا تلفنی از وزارت کشور استعلام نمایند.
در خاتمه یادآور می‌گردد که این دستورالعمل در سراسر کشور توسط استانداریها دفاتر امور اتباع و مهاجرین خارجی و در تهران توسط وزارت کشور اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی (اداره امور پناهندگان) اقدام می‌گردد.
اقتباس از سایت
مجموعه بخشنامه های ثبتی
فصل نهم - ازدواج با اتباع خارجی ( 180 تا 188 )
(تاریخ: 11 مهر 1385)
عدم اخذ و ارسال شناسنامه و گذرنامه بانوان ایرانی و مردان خارجی موقع ثبت واقعه ازدواج آنها
بند 180- مقتضی است به کلیه دفاتر ازدواج تابعه ابلاغ نمائید تا اطلاع بعدی از اخذ و ارسال شناسنامه و گذرنامه ایرانی بانوان ایرانی که با مردان خارجی ازدواج مینمایند صرفنظر و پس از انجام تشریفات مربوطه به ثبت ازدواج نسبت به استرداد مدارک شناسائی اینگونه متقاضیان اقدام لازم معمول و فقط نسبت به ارسال خلاصه واقعه ازدواج تنظیمی آنان بضمیمه پروانه ازدواج به شهربانی کشور (اداره اقامت بیگانگان) در مرکز و به شهربانیهای محل در شهرستانها اقدام مقتضی بعمل آورند، بدیهی است مود مذکور شامل حال بانوان خارجی که با مردان ایرانی ازدواج مینمایند به استناد بند 6 از ماده 976 قانون مدنی کتاب تابعیت به تابعیت دولت ایران مفتخر میشوند نبوده و روش کنونی مبنی بر اخذ و ارسال مدارک شناسائی بانوان خارجی پس از ثبت ازدواج کماکان بقوت خود باقیست.
بخشنامه شماره 13921/2-22/11/54 اصلاح شده.
پروانه اقامت
بند 181- در مواردیکه یک از زوجین تبعه بیگانه است، بایستی علاوه بر گذرنامه پروانه اقامت معتبر از شهربانی در دست داشته باشد و مهر اقامت سه ماهه یا بیشتر که در گذرنامه این قبلی اشخاص زده میشود نمیتواند پروانه اقامت برای ازدواج محسوب گردد.
تشریفات بعد از ثبت ازدواج زنان خارجی با ایرانیان
بند 182- پس از ثبت ازدواج نسوان خارجی با اتباع ایرانی گذرنامه خارجی و جواز اقامت نسوان خارجی را که بعقد ازدواج اتباع ایران در آمده اند اخذ و بضمیمه اعلامیه حاکی از مراتب ذیل:
1- تاریخ وقوع ازدواج با قید شماره و تاریخ و محل صدور عقدنامه.
2- اسم و نام خانوادگی زوجه قبل از ازدواج با اسم پدر و شماره و تاریخ و محل صدور گذرنامه و جواز اقامت او.
3- تابعیت زوجه قبل از ازدواج.
4- اسم و نام خانوادگی و اسم پدر زوجه و تاریخ و شماره و محل صدور شناسنامه او.
5- محل سکونت زوجین.
بوسیله ثبت محل به اداره کل شهربانی در مرکز و شهربانیهای مربوطه در ولایات ارسال دارند تا موافق مقررات اقدام نمایند. (بند 414 مجموعه بخشنامه های تا اخر سال 49)
اسناد تنظیم شده در خارج لزوم رؤیت جواز اقامت
بند 183- هرگاه یکی از زوجین بیگانه باشد پیش از دیدن جواز اقامت نباید عقد واقع شود. کسیکه جواز اقامت ندارد به اداره ثبت اطلاع دهید تا وسیله شهربانی برای رسیدگی بعلت نداشتن جواز اقدام شود.
مهر اقامت سه ماهه یا بیشتر که در گذرنامه زده میشود نمیتواند پروانه اقامت برای ازدواج محسوب گردد. (بند 406 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49).
تشریفات ثبت ازدواج مرد غیرایرانی با زن ایرانی
بند 184- با توجه به ماده 1060 قانون مدنی و آئینامه زناشوئی بانوان ایرانی با اتاع بیگانه و مقررات ماده 17 قانون ازدواج یا بانوان ایرانی بدون کسب اجازه از وزارت کشور مبادرت به ثبت ازدواج ننمائید. و شماره و تاریخ اجازه نامه را در ستون ملاحظات دفتر ازدواج قید کرده و از درج موضوع عقد در گذرنامه خودداری نمائید. (بند 411 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49).
تشریفات بعد از ثبت ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجه
بند 185- در مورد ازدواج زنان ایرانی با بیگانگان پس از رعایت مقررات ماده 17 قانون ازدواج و وقوع عقد و ثبت در دفتر ازدواج باید اعلامیه حاکی از مراتب ذیل:
1- اسم و نام خانوادگی
2- تابعیت زوج.
3- نمره گذرنامه زوج و محل صدور آن.
4- نمره جواز اقامت و اظهارنامه زوج و محل صدور آن (اظهارنامه اتباع خارجه در صفحه اول جواز اقامت آنها مندرج است).
5- نمره و محل صدور اجازه نامه ازدواج که طبق ماده 17 قانون بعمل آمده.
6- جایگاه زوج و زوجه.
7- نمره ورقه هویت زوج و محل صدور آن.
بوسیله ثبت محل به شهربانی محل ارسال دارند تا شهربانی مطابق مقررات اقدام و مراتب را به دفتر ثبت احوال اطلاع دهد. (بند 415 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49).
مقررات ثبت ازدواج کارکنان وزارت امور خارجه و نیروهای مسلح با بانوان خارجی
بند 186- سردفتران ازدواج بایستی از ثبت واقعه ازدواج کارمندان وزارت امور خارجه با زنان بیگانه خودداری و نسبت به ثبت واقعه ازدواج افسران و کارمندان نیروهای مسلح کسب مجموز نمایند. (بند 412 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49).
ثبت ازدواج اتباع ایتالیا
بند 187- در صورت ثبت ازدواج اتباع ایتالیا با اتباع دولت ایران یک برگ رونوشت از سند ازدواج با سایر مدارک به اداره اقامت بیگانگان در شهربانی کل کشور ارسال دارند. (بند 416 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49).
احراز مجرد بودن زن خارجی
بند 188- در مورد ازدواج زنان غیر ایرانی با ایرانی باید مجرد بودن زن احراز شود. (بند 407 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49)
